ارابه مرگ هوندا را بشناسید!!!

تاریخچه موتورسیکلت های سه چرخ “همه جارو” که در ابتدای ظهور ATC (All Terrain Cycle) نامیده می شدند به زمستان سال ۱۹۶۷میلادی بر می گردد.  در آن سال نمایندگی های فروش موتورسیکلت هوندا در آمریکا گلایه داشتند که درفصل سرد سال محصولی برای عرضه به مشتریان ندارند و به دنبال راه حل بودند. آنها اسنوموبیل نمی خواستند، بلکه وسیله ای مد نظرشان بود که به درد تمام فصول سال بخورد، همه جا برود وخلاصه همه کاره باشد تا بتوانند آن را به طیف وسیعی از خریداران بفروشند. اصطلاح همه جارو یا All Terrain را تا آن زمان تنها برای خودروهای دوزیست یا آمفیبین نظامی به کار می‌بردند، اما وقتی هوندا به فکر ساخت یک موتورسیکلت سه چرخه همه جا رو افتاد از این اصطلاح استفاده کرد.

چرا هوندا به فکر ساخت این سه چرخه حادثه آفرین افتاد؟

ایده هوندا این بود که وسیله ارزان همه جاروی بسازد که سبک و ساده باشد و برای کاردر مزارع و تفریح و سرگرمی نیز به کار آید. براین اساس موتورسیکلت سه چرخه ای ساخت که به جای سیستم تعلیق (فنربندی) و دیفرانسیل، لاستیک هایی پهن با فاق بلند داشت و از اکسل ثابت بهره می گرفت. از نظرهوندا ترکیب این نوع لاستیک پهن با فشارکم باد در آنها ( حدود PSI 2.2) میتوانست جایگزین سیستم فنر بندی و دیفرانسیل شود و ضمن ساده سازی تعمیر و نگهداری، به ارزانی قیمت محصول منجر شود. البته که ایده هوندا از این نظردرست بود و این محصول با قیمت 500 دلار، خرید خوبی برای مشتریان محسوب  می شد. این سه چرخه مثل خودروهای دوزیست یا آمفیبین روی آب شناور نمی ماند ولی به دلیل سبکی در آب فرو هم نمی رفت و با انجین ۷ اسبی خود، توان خوبی برای عبوراز میان گل و لای هم داشت. اما، بخش خوب داستان همینجا تمام می شد.

شاید اگرهوندا و سایر شرکتهایی که دست به تولید چنین سه چرخه هایی زدند با صداقت بیشتری محصول خود را بازاریابی می کردند و اطلاعات لازم را در اختیار عموم می گذاشتند سرنوشت داستان این نوع موتورسیکلت چیز دیگری  میشد اما این کار را نکردند و در نتیجه سال ها تبلیغات نادرست و ضعف درطراحی، محصولی خطرناک و ناپایدار را به بسیاری فروختند و موجب صدمات و تلفات جانی فراوانی شدند.

یکی از این موتورسیکلت های سه چرخ همه جارو، هوندا ATC 125M  بود که به نوعی پیشرو در این زمینه در دهه‌های 1970 و 1980 بود.  این موتورسیکلت در سال 1984 عرضه شد، و در سال 1986 مورد بازنگری عمده قرار گرفت. این مدل تا سال 1987 که هوندا مجبور به قطع فروش ATC شد فروخته می شد.

مشکلات موتورسیکلت سه چرخه هوندا

موتورسیکلت سه چرخ هوندا تعادل خوبی نداشت و و در ناهمواری ها با کوچکترین حرکت تعادلش را از دست می‌داد. جلوی این وسیله سبک بود و برعکس عقب سنگینی داشت که موجب می شد چرخ جلوی آن در سربالایی ها بلند شده و موتورسیکلت برگردد. همچنین این عدم تعادل وزنی موجب می‌شد که سه چرخه هوندا، موقع برخورد با یک مانع زود کله کند و عقب سنگین آن روی راننده خود فرود آید.

جلوی باریک و عقب پهن آن، راننده را در انتخاب مسیر به اشتباه می انداخت. چون جلوی موتورسیکلت باریک بود فکر می کردید که از هر راه باریکی می توان گذشت اما عقب پهن آن مانع می شد و در مسیر گیر میکرد. جایی که موتور سیکلت های آفرود و چهار چرخ ها به راحتی می رفتند این سه چرخه به مشکل برمی خورد و انسان را به فکر می انداخت که با این همه ایراد چرا هوندا به تولید و فروش ان ادامه میدهد. خلاصه وسیله عجیبی بود و راندن آن و سالم ماندن مستلزم مهارت زیادی بود که بیشتر خریداران  نداشتند.

به دلایلی که گفتیم حفظ تعادل دراین وسیله، سخت و به شدت وابسته به بالانس وزن روی آن در موقع حرکت بود که مهارت زیادی می طلبید. اما مشکل مهم تر این بود که تبلیغات فروش را متوجه کودکان و نوجوانان و زنان کرده بودند که نه وزن زیادی برای حفظ تعادل داشتند و نه مهارت کافی برای استفاده ازآن وزن.

اگر نمی توانستید مهارت راندن این وسیله را ( در حد رانندگان مسابقات رالی) کسب کنید کارتان ساخته بود. مثلاً اگر می خواستید بدون مهارت و فقط با سرعت ۵ کیلومتر بر ساعت با این وسیله دور بزنید فوراً چپ میکردید اما اگر مهارت کافی برای راندن آن داشتید و می توانستید با گاز و جابجایی وزن خود روی موتور بازی کنید با سرعت ۱۵ کیلومتر بر ساعت نیز دور می زدید.

تحقیق دولتی آمریکا درباره سه چرخه همه جارو هوندا

یک تحقیق دولتی در آمریکا نیز مشخص کرد که این سه چرخه همه جارو وسیله خطرناکی است که به مهارت فوق‌العاده زیادی برای راندن نیاز دارد اما این موضوع را فروشندگان، نه تنها به مشتریان خود نمی گفتند بلکه حتی برعکس آن را می گفتند. یعنی تبلیغ می کردند که هر کودک و نوجوانی می تواند این وسیله را براند.

فقط وقتی سروصدا ها در این مورد زیاد شد که معلوم شد چه تعداد مجروح و مصدوم روانه بیمارستان ها شده اند و چه تعداد جسم بی جان روانه گورستانها. تا آنزمان دو و نیم میلیون دستگاه از این نوع موتورسیکلت های سه چرخ همه جارو فروخته شده بود.

چه زمانی هوندا مجبور به توقف تولید و فروش این سه چرخه مرگبار شد؟

حتی در آنزمان هم فروشندگان توجهی به این مسئله نداشتند و خرید و استفاده از آن را برای همه به ویژه بچه ها و نوجوانان تشویق می کردند. تا اینکه انجمن پزشکان کودک آمریکا، کمپین موثری را برای ممنوع کردن استفاده از این وسیله نقلیه به راه انداخت و کار را به دادگاه کشانید. خیلی از خانواده ها که جزو خریداران این وسیله بودند شکایت کردند و ادعای خسارتی بالغ بر یک میلیارد دلارفقط علیه شرکت هوندا ثبت شد و هوندا مجبوربه توقف تولید و فروش این سه چرخه شد.

آمار مرگ و جراحت با سه چرخه هوندا که باعث جایگزینی آن با چهارچرخ شد!

بر اساس مقاله نیویورک تایمز در سال 1988، فروش و استفاده از موتورسیکلت های سه چرخ همه جارو یا ATC، با بیش از 300000 جراحت و 1000 مرگ بین سالهای 1983 و 1988 همراه بود. بنابراین در آن سال، سازندگان موافقت نامه ای را با دولت ایالات متحده امضا کردند که عملاً به فروش سه چرخه ها پایان داد و در نهایت به دلیل نگرانی‌های ایمنی، بیشتر موتورسیکلت های سه چرخ‌ با موتورسیکلت های چهارچرخ (Quad) جایگزین شدند.

امروزه موتورسیکلت های چهار چرخ را ATV (All Terrain Vehicle) نیزمی نامیم و شاید فکر کنیم که زمان آن حوادث گذشته است. اما بر اساس گزارش Motoshark، بین سال‌های 1982 تا 2009 بیش از 10 هزار مورد مرگ و میر مربوط به ATVها رخ داده است که فقط یک هزار مورد از آن‌ها مربوط به موتورسیکلت های سه چرخ هستند و یک چهارم تمام جراحات هنوز برای سوارکاران جوان زیر 16 سال اتفاق می‌افتد.

سخن پایانی

درسی که جهان از این موضوع گرفت آن بود که آنچه بیشتر از طراحی و ساخت یک وسیله اهمیت دارد رفتار مسئولانه، صداقت در ارایه اطلاعات و پاسخگویی است.

البته موتورسیکلت های سه چرخ، دوباره به بازار بازگشتند، اما نه با ایرادات و مشکلاتی که امثال هوندا ATC 125M داشت.