فنربندی جلو موتورسیکلت و تفاوت کمک فنر تلسکوپی معمولی با معکوس

آیا تا به حال موقع بررسی مشخصات یک موتورسیکلت به اصطلاح کمک فنر تلسکوپی معمولی برخورده اید یا شنیده اید که یک فروشنده موتورسیکلت، معکوس بودن کمک فنر جلو را یک مزیت توصیف کرده باشد؟ ما در اینجا برایتان توضیح می دهیم که هر دو نوع چه هستند و تفاوت هایشان چیست.

ابتدا ببینیم دو شاخ و تعلیق جلو موتورسیکلت چیستند و نقش آن ها کدام است؟

دو شاخ جلو موتورسیکلت را در زبان انگلیسی Fork (چنگال) مینامند. دو شاخ جلو، وظیفه متصل کردن چرخ و اکسل جلو با شاسی موتورسیکلت را برعهده دارد. دوشاخ جلو موتورسیکلت های امروزی علاوه بر وظیفه متصل کردن، سیستم تعلیق (فنربندی) جلو موتورسیکلت راهم درخود جای داده اند. سیستم تعلیق علاوه بر نقشی که در جذب ضربات و فراهم کردن راحتی دارد، نقش مهم تری در چسباندن پیوسته چرخ ها به زمین و تامین اصطکاک برای چرخ های موتورسیکلت در هر شرایطی (پستی و بلندی، پیچ ها، شتاب گیری، ترمزگیری) را دارد که کمتر مورد توجه قرار می گیرد.

رایج ترین دوشاخ جلو نوعی است که دو کمک فنر تلسکوپی معمولی (Conventional) یا معکوس (Inverted, Reverse) دارد. کمک فنر معکوس را USD هم گویند چون مخفف UpSideDown به معنای معکوس است. استفاده از این نوع کمک فنر از اوایل دهه 2000 عمومیت بیشتری یافت و اکنون بیشتر موتورسیکلت ها (به جز موتورسیکلت های طرح کلاسیک) از آن بهره می برند.

به زبان ساده، کمک فنر تلسکوپی یا نوع معکوس آن از دو لوله فولادی (یکی باریکتر و دیگری قطورتر)، فنر(کویل فنری) و جاذب انرژی(دمپر) که عموما روغن است تشکیل شده است. این دو لوله فولادی می توانند درون یک دیگرحرکت کنند و کوتاه و بلند شوند. اگر لوله باریک تر در بالا باشد و متصل به یوغ (بست سه تایی زیر فرمان) و لوله قطور تر در پایین باشد و متصل به محور چرخ، به آن کمک فنر معمولی (نوع قدیمی تر) گویند. حالت برعکس آن را کمک فنر معکوس می نامند.

مزایا و معایب کمک فنر معکوس و معمولی

جرم یا وزن بخش متحرک سیستم تعلیق (چرخ و لاستیک، ترمز، نیمه متحرک کمک فنر که متصل به چرخ است) را Unsprung Mass می نامند. هر چه این جرم کمتر باشد سرعت عکس العمل کمک فنر بیشتر می شود. بنابراین، در کمک فنر معکوس که نیمه باریک تر و سبک تر به چرخ متصل است، جرم بخش متحرک کمتر است و نتیجه مطلوب تری می دهد. البته مقدار این تفاوت چندان زیاد نیست و در موتورسیکلت های معمولی قابل چشم پوشی است.

دلیل دیگری که به عنوان مزیت کمک فنر معکوس از آن نام برده می شود بالاتر بودن مقاومت آنهاست. گفته می شود که در مواقعی مانند ترمز گیری شدید که فشار زیادی روی تعلیق جلو موتورسیکلت وارد می شود بهتر است که بخش مقاوم تر کمک فنر(نیمه قطور تر) متصل به موتورسیکلت باشد تا چرخ. این همان حالتی است که کمک فنر معکوس ایجاد می کند.

مزیت دیگری که برای کمک فنر معکوس مطرح می شود بهتر بودن کار تریج های دمپینگ در آن هاست که قابلیت تنظیم بیشتری را فراهم می سازد.

 نقاط ضعف کمک فنر معکوس در برابر کمک فنر معمولی نیز عبارتست از:

• تعمیر سخت تر ناشی از پیچیدگی بیشتر قطعات داخلی
• در معرض گل و لای قرارگرفتن بخش بدون غلاف (یا همان نیمه باریک تر که متصل به محور چرخ است)
• نشتی روغن از کمک فنر معکوس سریع تر به ترمزها می رسد و خطر آفرین می شود.